Przedmioty informatyczne

27. Języki stron internetowych

Język HTML służy do opisu wyglądu stron publikowanych w Internecie. Kod takiej strony zawiera szczegółowy opis jej układu i zawartości. Obiekty, które przeglądarka wstawi w odpowiednie miejsca strony, są zawarte w osobnych plikach.
Jakie cechy powinna mieć dobrze zaprojektowana strona
  • Hierarchiczna, przemyślana struktura, ułatwiająca poruszanie się pomiędzy kolejnymi podstronami. Przejścia do nich powinny być logiczne i łatwe do odnalezienia. Taka budowa ułatwia późniejszą kontrolę i rozbudowę strony.
  • Dobry, szczegółowy indeks /tzw. menu/ z odnośnikami prowadzącymi do stron podrzędnych.
  • Jednakowy styl wyglądu i formatowania wszystkich podstron, jednakowy krój i rozmiar czcionek, podobne tło, menu na każdej podstronie w tym samym miejscu.
  • Długość pojedynczej strony nie powinna przekraczać 1-3 wysokości monitora. Przewijanie długiej strony w poszukiwaniu interesującej informacji nie jest zbyt wygodne.
  • Zasadniczy tekst powinien być podzielony na akapity. Jeśli posługujesz się małą czcionką wybierz czcionkę bezszeryfową /Arial, Verdana, Helvetica, Tahoma/.
  • kolor tła kontrastujący z tekstem, ewentualny wzór tła nieutrudniający czytania. Złym rozwiązaniem jest białe tło i czarne litery.
  • Elementy graficzne zawarte na stronie powinny być jedynie dodatkiem, ilustracją, tak by ie odwracały uwagi czytelnika. Ruchome strzałki nie wyglądają dobrze.
  • Zdjęcia i rysunki powinny być zmniejszone do koniecznego minimum. Ewentualnie ich większe wersje mogą być dostępne np. po kliknięciu. Fizyczne rozmiary grafiki powinny być identyczne z wyświetlanymi na stronie.
  • Znaki narodowe kodowane zgodnie z polską normą ISO-8859-2 lub UTF-8, nigdy Windows 1250.
  • Treść strony sprawdzona pod kątem poprawności ortograficznej, stylistycznej, składniowej, interpunkcyjnej itp.
  • Bezwzględny brak w treści strony elementów łamiących prawo autorskie.
  • Należy jasno wskazać datę ostatniej modyfikacji. Stronę trzeba systematycznie aktualizować, a nie zamieszczać dopiski w rodzaju "strona w budowie" - z założenia każda strona jest w ciągłej budowie, jeśli ma być aktualna.
  • Dane kontaktowe twórcy czy administratora strony.
Plik HTML stanowi jedynie opis wyglądu strony, a wszystkie elementy multimedialne wykorzystane w tym opisie są dołączone jako odrębne pliki. A zatem każda strona internetowa to nie pojedynczy plik, ale cały ich zbiór, podzielony często na wiele katalogów.
Kaskadowe arkusze stylów CSS to specjalny język o składni podobnej do innych języków XML. Pozwala on predefiniować sposób formatowania wybranych elementów strony poprzez tworzenie opisów stylów, które działają na podobnej zasadzie jak edytory tekstu. Zastosowanie stylów ułatwia konstruowanie strony i rozmieszczenie poszczególnych jej elementów. Przyspiesza również prace nad stroną.
Styl może definiować takie atrybuty jak: elementy tła strony, kolor i wygląd czcionki, szerokość marginesów akapitu, odstępy w tabeli, pozycję względem innych elementów w sąsiectwie oraz granice okna wyświetlającego stronę. Definicje stylów można umieścić bezpośrednio w kodzie strony, jednak lepiej jest je zapisać w osobnym pliku tekstowym. Zmiany definicji stylu wystarczy dokonać w jednym tylko miejscu, a efekt będzie widoczny od razu w całym serwisie. Styl można definiować w odniesieniu tylko do jednego elementu dokumentu bezpośrednio w jego znaczniku za pomocą atrybutu style. To jednak utrudnia zachowanie spójności wyglądu strony, więc lepiej tę definicję umieścić wewnątrz nagłówka dokumentu HTML, korzystając ze znacznika < style >. Tak wstawiony styl będzie obowiązywał we wszystkich akapitach, ale tylko wewntrz tego jednego dokumentu. Lepiej więc powiązać dokument z uniwersalnym zewnętrznym arkuszem stylów za pomocą znacznika < link >. Od tego momentu nie ma potrzeby za każdym razem definiować wyglądu akapitu, ponieważ przeglądarka wyświetli wszystkie tak, jak określono w arkuszu, o ile w nagłówku każdej strony umieścimy odpowiedni wpis.
Zewnętrzny arkusz stylów jest zwykłym plikiem tekstowym, tak samo jak HTML. Można mu nadać dowolną nazwę, jednak musi mieć rozszerzenie .css
Właściwości tła
CSS-TEKST
FONT-FAMILY :
(określa rozdzaj czcionki)
Tahoma, Arial,Verdana, ‘Times New Roman’ , itd.
(wielowyrazowe nazwy czcionek w cudzysłowie!)
Uwaga : Czcionkami, które najlepiej prezentują się na stronie, są Tahoma, Arial lub Verdana, która została stworzona specjalnie na potrzeby WWW (czytelna nawet dla 7pt).
FONT-SIZE :
(określa rozmiar czcionki)
wartości bezwzględne :
xx pt
xx px
xx %
wartości względne :
xx-small
x-small
small
medium
large
x-large
xx-large
larger
smaller
FONT-WEIGHT :
(określa grubość czcionki)
wartości względne:
normal
medium
bold
bolder
lighter
wartości bezwzględne liczbowe:
100-900
FONT-VARIANT :
(sposób wyświetlania)
Normal
small-caps
FONT-STYLE :
(styl czcionki)
Normal
Italic
Oblique
TEXT – ALIGN :
(wyrównanie tekstu)
Right
Left
Center
Justify
TEXT – TRANSFORM :
(rodzaj liter)
None
Capitalize
Uppercase
Lowercase
TEXT – DECORATION :
(dekorowanie tekstu)
Underline
Overline
Line-through
Blink
None
TEXT – INDENT :
(wcięcie pierwszego wiersza tekstu)
Wielkość określona w jednostkach lub procentach
LINE-HEIGHT :
(odstęp między wierszami)
Normal
Wielkość określona w jednostkach lub procentach
VERTICAL-ALIGN :
(wyrównanie tekstu w pionie)
Baseline
Sub
Super
Top
Text-top
Middle
Bottom
Text-bottom
LETTER-SPACING :
(odstęp między literami)
Normal
Wielkość określona w jednostkach lub procentach.
COLOR :
(określa kolor tekstu)
Kod szesnastkowy (RGB) np.#FFFFFF
Ogólnie przyjęte nazwy np. „red”
DIRECTION :
(ustala kierunek tekstu)
ltr
rtl
WHITE-SPACE :
(odstepy i załamania wiersza)
Normal
Pre Nowrap
CSS-MARGINESY
MARGIN :
(wszystkie marginesy)
Wielkość określona w jednostkach lub procentach
MARGIN-TOP :
(górny margines)
Wielkość określona w jednostkach lub procentach
MARGIN-RIGHT :
(prawy margines)
Wielkość określona w jednostkach lub procentach
MARGIN-BOTTOM :
(dolny margines)
Wielkość określona w jednostkach lub procentach
MARGIN-LEFT :
lewy margines)
Wielkość określona w jednostkach lub procentach
CSS-OBRAMOWANIA
BORDER-STYLE :
(styl obramowania)
None
Solid
Dotted
Dashed
Double
Groove
Ridge
Inset
Outset
BORDER-COLOR :
(kolor obramowania)
Kod szesnastkowy (RGB) np.#FFFFFF Ogólnie przyjęte nazwy np. „red”
BORDER-WIDTH :
(grubość obramowania) Wielkość w px lub pt.
Thin
Medium
Thick
BORDER-LEFT (LUB RIGHT, TOP, BOTTOM) :
(okreslenie grubości konkretnego obramowania)
To co w BORDER-WIDTH
BORDER-LEFT (LUB RIGHT, TOP, BOTTOM)-COLOR :
To co w BORDER-COLOR
BORDER-LEFT (LUB RIGHT, TOP, BOTTOM)-STYLE :
(okreslenie stylu konkretnego obramowania)
To co w BORDER-STYLE
PADDING :
(wypełnienie, czyli odstęp pomiędzy obramowaniem elementu, a jego zawartością)
Auto
Wielkość określona w px, pt lub procntach
PADDING-TOP :
(odstęp górny)
Auto
Wielkość określona w px, pt lub procntach
PADDING-RIGHT :
(odstęp prawy)
Auto
Wielkość określona w px, pt lub procntach
PADDING-BOTTOM :
(odstęp dolny)
Auto
Wielkość określona w px, pt lub procntach
PADDING-LEFT :
(odstęp lewy)
Auto
Wielkość określona w px, pt lub procntach
CSS-TŁO
BACKGROUND-COLOR :
(określa kolor tła)
Kod szesnastkowy (RGB) np.#FFFFFF
Ogólnie przyjęte nazwy np. „red”
BACKGROUND-IMAGE :
(wstawia obrazk w tle)
Url(jakiś_plik.jpg) w nawias wpisujemy adres obrazka
BACKGROUND-ATTACHMENT :
(przytwierdzenie tła z obrazka)
Scroll tło przewija się wraz z tekstem
Fixed tekst będzie przewijał się nad tłem, ktore pełni tu role „znaku wodnego”
BACKGROUND-REPEAT :
(ustala czy i w jaki sposób obrazek ma się powtarzać)
Repeat pozwala na powtarzanie się obrazka jako tła (wartość domyślna)
No-repeat obrazek nie będzie powtarzany
Repeat-x obrazek powtarzany jest poziomo
Repeat-y obrazek powtarzany jest pionowo
BACKGROUND-POSITION :
(określa pozycję tła będącego obrazkiem)
top left top center
top right
center left
center center
center right
bottom left
bottom left
bottom center
bottom right x(px, pt lub %) y(px, pt lub %) odstęp od lewego górnego rogu dokumentu: x ustawia w poziomie, y w pionie
CSS-LISTY
LIST-STYLE-TYPE :
(określa rodzaj wypunktowania)
None
Disc
Circle
Square
Decimal
Decimal-leading-zero
Lower-roman
Upper-roman
Lower-alpha
Upper-alpha
Lower-greek
Lower-latin
Upper-latin
Hebrew
Armenian
Georgian
Cjk-ideographic
Hiragana
Katakana
Hiragana-iroha
Katakana-iroha
LIST-STYLE-IMAGE :
(za wypunktowanie możemy wstawić własne obrazki)
Url(jakiś_plik.jpg) w nawias wpisujemy adres obrazka
LIST-STYLE-POSITION :
(wcinanie tekstu)
Inside
Outside
MARKER-OFFSET :
(określa odległość między wypunktowaniem listy i tekstem w ramach listy)
Auto
Wielkość określona w px, pt.
CSS-POZYCJONOWANIE
POSITION :
właściwość tą wpisujemy na początku, aby określić sposób umiejscawiania elementu na stronie
Absolute
Relative
Static
LEFT :
(odleglość od lewej krawędzi)
Auto
Dowolna odległość (px, pt, %)
RIGHT :
(odległość od prawej krawędzi)
Auto
Dowolna odległość (px, pt, %)
TOP :
(odległość od górnej krawędzi)
Auto
Dowolna odległość (px, pt, %)
BOTTOM :
(odległość od dolnej krawędzi)
Auto
Dowolna odległość (px, pt, %)
VISIBILITY :
(określa czy element ma być widoczny na stronie)
Visible
Hidden
Inherit
Z-INDEX :
deklaruje kolejność warstw
liczba całkowita
CLIP :
(przycinanie)
Auto
Rect(a,b,c,d) wymiary
CSS-KURSOR
CURSOR :
Crosshair
Hand
E-resize
ne-resize
nw-resize
n-resize
se-resize
sw-resize
w-resize
text
wait
help
default
CSS-LINKI
a:link
(wygląd odsyłacza na stronie)
{cecha : wartość; cecha:wartość}
a:visited
(wygląd linku odwiedzonego)
{cecha : wartość; cecha:wartość}
a:hover
(link po najechaniu myszką)
{cecha : wartość; cecha:wartość}
a:active
(link aktywny)
{cecha : wartość; cecha:wartość}
Uwaga : Należy przestrzegać tej kolejności ! Najpierw link, potem visited, hover i na końcu active. Poza tym selektor „a” nie może być oddzielony od pseudoklasy (a :link lub a: link ) – żle, (a:link ) – dobrze
JEDNOSTKI MIARY
MIARY ABSOLUTNE
in - cal(2.54mm)
cm
mm
pt -punkty drukarskie (1/72 cala)
pc - pika (12pt)
MIARY RELATYWNE
em - szerokość czcionki (małej literki m)
ex - szerokość czcionki (małej literki x)
%
procent